2.3-Bor Ham ve Rafine Ürünleri
Bor cevherlerinin yapılarındaki kil bileşiklerinin arındırılması için uygulanan zenginleştirme işlemi ile elde edilen konsantre ürün ham bor olarak tanımlanmaktadır. Bor mineralleri ham bor ve/veya öğütülmüş ham bor halinde piyasaya sanayi girdisi olarak çok sınırlı alan ve miktarlarda (%10’u kadar) sunulabilmekte, geriye kalanı ise genel olarak ara ürün olarak nihai ürün üretiminde girdi olan rafine bor bileşiklerine dönüştürüldükten sonra da kullanılabilmektedirler.
Dünya bor sektöründe kullanım alanları miktarları açısından en yaygın ham bor ve rafine ürünler TABLO-5’te verilmiştir.
Henüz Bor nihai ürünleri üretemeyen Eti Holding’in ham ürün olarak pazarladığı ve ağırlıklı olarak rafine ürün üretiminde kullandığı iki çeşit konsantre bor cevheri vardır; Tinkal konsantre ve Kolemanit konsantre
Üleksit ülkemizde rafine ürün üretiminde kullanılmamakta olup, sadece konsantre ürün olarak satılmaktadır. Elde edilen başlıca rafine ürünler ise; Boraks Pentahidrat, Boraks Dekahidrat, Susuz Boraks, Borik Asit ve Sodyum Perborat olarak sıralanabilir. Eti Holding A.Ş.’nin bir ortaklığı olan Eti Bor A.Ş.’ye bağlı işletmelerin 2001 yılı itibarıyla kurulu kapasiteleri TABLO-6’da verilmiştir. Yapımı devam eden rafine bor tesislerinin devreye girmesiyle rafine bor kurulu kapasitesi 557 000 ton/yıldan 817 000 ton/yıla ulaşacaktır.
Bor madenlerinden tinkalin rafine edilmesi ile boraks, sülfürik asit ile reaksiyonu sonucu borik asit, hidrojen peroksit ile reaksiyonu sonucunda da sodyum perborat elde edilmektedir. Eti Holding’in üretim alanları içinde, ham cevherden rafine ürünlere geçiş şematik olarak aşağıda gösterilmiştir.
| Kolemanit konsantre | Tinkal konsantre |
| ¯ Borik Asit | ¯ Boraks Pentahidrat |
| | Boraks Dekahidrat |
| | Susuz Boraks |
| | Sodyum Perborat |